Love

Henryk Elzenberg

 

numer: 2, rok: 2020

https://doi.org/10.5281/zenodo.5516497

 

 

 

Love

Abstract

The text comes from the archives constituting the legacy of Henryk Ezenberg. It is the result of the philosopher’s attempts aiming at a certain systematization of the concept and the fenomenon of love. According to the author himself, this outline of such a classification must be taken as a set of loose notes of diversified character, not constituting a whole. Defining love’s essence, the philosopher distinguishes the two main groups of love theories, depending on whether the loved thing is regarded as absolute or relative. At the same time he tries to single out the fundamental values able to arouse love, which embrace identity or similarity, beauty or good, and utility or pleasure. The triple moral character of love arises from the way of dealing with a given love object, which may consist in adoration/reverance, possesion/domination, or desire of its good/wishing it well. If we want to describe happiness of love in its difference from the ethical or esthetical value of love, we need to specify the various configurations of different kinds of loving and being loved, which occur in particular amorous phenomena, letting us to explore the determinants of amorous choices as well as the sources of amorous misunderstandings. The reference to psychology of love between a man and a woman helps to isolate its two essential elements, the one residing in one’s senses, the other rooted in one’s psyche. As regards the latter element - the complementary nature of psychological masculinity and feminity – the futher two types of love can be highlighted based on their oposite characteristics: the lower one where woman appears as a slave, and the higher one where she appears as a queen. The ultimate ideal of love seems to be the relationship of kindred souls as a route to alleviate the loneliness inherent in the sense of one’s own individual being through getting out of oneself and externalizing oneself.

Key words: love, logical analysis, personal experience, psychology of love, ethical value of love, amorous misunderstanding, sensual love, satisfaction, amorous choice, reverence

---

Miłość

Abstrakt

Tekst pochodzi z archiwów wchodzących w skład spuścizny Henryka Elzenberga. Jest on rezultatem  usiłowań filozofa zmierzających do pewnego usystematyzowania pojęcia i zjawiska miłości. Według samego Autora, ów zarys takiej klasyfikacji należy odbierać jako zbiór luźnych zapisków o zróżnicowanym charakterze, nie stanowiących całości. Definiując istotę miłości, filozof wyodrębnia dwie główne grupy teorii miłości w zależności od tego, czy kochaną rzecz uważa się za absolutną czy względną. Jednocześnie stara się wyszczególnić podstawowe wartości mogące wzbudzać miłość, które obejmują: identyczność lub podobieństwo, piękno lub dobro oraz użyteczność lub przyjemność. Trojaki charakter moralny miłości wynika ze sposobu obchodzenia się z danym obiektem miłości: uwielbianie/poważanie, posiadanie/panowanie, pragnienie jego dobra/życzenie mu dobrze. Jeśli chcemy opisać szczęście miłości w odróżnieniu od etycznej lub estetycznej wartości miłości, potrzeba nam wyszczególnienia rozmaitych konfiguracji różnych rodzajów kochania i bycia kochanym, jakie występują w poszczególnych zjawiskach miłosnych, pozwalających na zbadanie uwarunkowań wyborów miłosnych oraz źródeł miłosnych nieporozumień. Odwołanie się do psychologii miłości między mężczyzną a kobietą pomaga w wydzieleniu jej dwóch istotnych składowych, tej tkwiącej w zmysłach i tej zakorzenionej w psychice. Jeśli chodzi o drugi składnik – komplementarną naturę psychologicznej męskości i kobiecości – wyróżnić można dalsze dwa typy miłości w oparciu o ich przeciwstawne cechy: niższy – kiedy to kobieta jawi się jako niewolnica, oraz wyższy, kiedy to jawi się ona jako królowa. Ostatecznym ideałem miłości wydaje się być związek pokrewnych dusz jako droga do złagodzenia samotności, nieodłącznie związanej z poczuciem własnego jednostkowego bycia, poprzez wyjście poza siebie i uzewnętrznianie się.

Słowa kluczowe: miłość, analiza logiczna, osobiste doświadczenie, psychologia miłości, wartość etyczna miłości, miłosne nieporozumienie, miłość zmysłowa, zaspokojenie, wybór miłosny,  poważanie

---