Próba szkicu ,,filozofii przypadku” Michała Hellera

Paweł Horodecki ID

Uniwersytet Gdański

numer: 1, rok: 2021

https://doi.org/10.5281/zenodo.5502045

 

 

 

An Introductory Sketch of Michał Heller’s ,,Philosophy of Chance”

Abstract

In this review, we present selected threads of Michał Heller’s Philosophy of Chance. We are particularly interested in the historical evolution of the concept of chance and the physical perspective in which chance – however we understand it – is part of the structure of laws governing Nature.

Key words: chance, randomness, determinism, laws of physics, biological evolution, cosmology

---

Próba szkicu ,,filozofii przypadku” Michała Hellera

Abstrakt

W niniejszym omówieniu prezentujemy wybrane wątki Filozofii przypadku Michała Hellera. Szczególnie interesują nas ewolucja historyczna pojęcia przypadku oraz perspektywa fizyczna, w której przypadek – jakkolwiek byśmy go nie rozumieli – jest częścią struktury praw rządzących Naturą.

Słowa kluczowe: przypadek, losowość, determinizm, prawa fizyki, ewolucja biologiczna, kosmologia

---

Bibliografia

Colbeck R., Renner R., Free randomness can be amplfied, ,,Nature Physics” 2012, No. 8, p. 450–453.

Combrie C.A., Style myśli naukowej w początkach nowożytnej Europy, tłum. P. Salwa, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa 1994.

Dawkins R., Ślepy zegarmistrz, czyli jak ewolucja dowodzi, że świat nie został zaplanowany, wyd. 2., tłum. A. Hoffman, Warszawa  1997.

Everett H., „Relative State” Formulation of Quantum Mechanics, „Reviews of Modern Physics” 29, 454 (1957).

Frauchinger D., Renner R., Quantum theory cannot consistently describe the use of itself, „Nature Communications” 9, 3711 (2018).

Heller M., Filozofia przypadki. Kosmiczna fuga z preludium i codą, Copernicus Center Press, Kraków 2016.

Mere Creation: Science, Religion and Inteligent Design, ed. W. A. Dembski, IVP Academic 1998.

Popescu S., Rohrlich D., Quantum nonlocality as an axiom, ,,Foundations of Physics” 1994, No. 24, p. 379–385.

Wierzę, żeby rozumieć. Z Michałem Hellerem rozmawiają Wojciech Bonowicz, Bartosz Brożek i Zbigniew Liana, Znak, Kraków 2021.

Żukowski M., Markiewicz M., Physics and Metaphysics of Wigner’s Friends: Even Performed Premeasurements Have No Results, „Physical Review Letters”, 126, 130402 (2021).

---