Transformacyjna rola edukacji w kreowaniu społecznych norm i wartości
Małgorzata Obrycka ID
Uniwersytet Gdański, Wydział Nauk Społecznych, Instytut Pedagogiki, Zakład Historii Nauki, Oświaty i Wychowania
Szymon Dąbrowski ID
Uniwersytet Pomorski, Instytut Pedagogiki i Psychologii, Pracowania Badań nad Kulturą i Religią
numer: 1, rok: 2024
https://doi.org/10.26881/kg.2024.1.01
The Transformative Role of Education in Shaping Social Norms and Values
Abstract
The following text serves as an introduction and an invitation to read the latest issue of the journal “Karto-Teka Gdańska”, titled “Education in the Face of (Un)Obvious Challenges of Modernity”. This issue primarily focuses on the role of education in shaping social norms and values amidst contemporary socio-cultural transformations. The editors emphasize that education is a crucial tool in promoting values such as respect, dignity, identity, and access to knowledge and culture. The articles in this issue address various topics, including the impact of the war in Ukraine on perspectives regarding social discourses and norms. The analysis also covers cultural and ecological crises and their multifaceted implications for education. Special attention is given to philosophical, ethical, and religious education as foundations for understanding and practicing the idea of equality. The authors highlight the importance of an interdisciplinary approach in educational, cultural, natural, and religious studies. This issue also includes discussions on the impact of the Anthropocene on education and the role of pedagogy and religious education in shaping pro-ecological attitudes. The central question addressed is: How can education counteract phenomena such as alienation, prejudice, and stereotypical thinking? The overall aim of this issue is to showcase the diversity of value systems and their influence on the process of shaping educational ideas and thoughts.
Key words: Education, Challenges of Modernity, Scientific Discourses, Anthropocene, War and Peace, Religion and Ecology
Transformacyjna rola edukacji w kreowaniu społecznych norm i wartości
Abstrakt
Tekst jest wprowadzeniem i zaproszeniem do lektury najnowszego numeru czasopisma „Karto-Teka Gdańska” zatytułowanego „Edukacja wobec (nie)oczywistych wyzwań współczesności”. Numer ten koncentruje się przede wszystkim na roli edukacji w kształtowaniu społecznych norm i wartości w obliczu współczesnych transformacji społeczno-obyczajowych. Redaktorzy podkreślają, że edukacja jest kluczowym narzędziem w promowaniu takich wartości jak szacunek, godność, tożsamość oraz dostęp do wiedzy i kultury. W artykułach zawartych w numerze poruszane są zagadnienia dotyczące wpływu wojny w Ukrainie na spojrzenie na społeczne dyskursy i normy. Analiza obejmuje również kryzysy kulturowe i ekologiczne oraz ich wieloaspektowe implikacje dla edukacji. Szczególną uwagę poświęcono edukacji filozoficznej, etycznej i religijnej jako fundamentom dla zrozumienia i praktykowania idei równości. Autorzy podkreślają znaczenie interdyscyplinarnego podejścia w badaniach edukacyjnych, kulturowych, przyrodniczych i religijnych. Numer zawiera także dyskusje na temat wpływu antropocenu na edukację oraz roli pedagogiki i edukacji religijnej w kształtowaniu postaw proekologicznych. Główny problemem opisywanego numeru jest pytanie: jak edukacja może przeciwdziałać zjawiskom takim jak alienacja, uprzedzenia i stereotypowe myślenie. Całość numeru ma na celu ukazanie różnorodności systemów wartości oraz ich wpływu na proces kształtowania idei i myśli edukacyjnej.
Słowa kluczowe: edukacja, wyzwania współczesności, dyskursy naukowego, antropocen, wojna i pokój, religia i ekologia.
Bibliografia
- Berger J., Sposoby widzenia, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2023.
- Dąbrowski S., Manifest edukacyjny Slow Food Movement – między równością a różnorodnością, [w:] Edukacja równościowa. Tworzenia przestrzeni i warunków dla innego, red. M. Obrycka, G. Piekarski, M. Sałapata, Impuls, Kraków 2020, s.388-390.
- Drozdowicz J., Migrujące podmioty. Relacje, konteksty i przyszłość problemu zróżnicowania kulturowego w edukacji, „Kwartalnik Pedagogiczny” 2020, nr 2(256), s. 28-38.
- Han B. Ch., Społeczeństwo zmęczenia i inne eseje, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2022.
- Harari Y. N., 21 lekcji na XXI wiek, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2018.
- Kwieciński Z., Grzęzawisko. Eseje z pedagogiki społecznej i krytycznej socjologii edukacji, Stary Toruń 2019.
- Obrycka M., Po co pedagogice posthumanizm?, „Refleksje” 2024, nr 2, s. 14–21.