Henri Bergsona pedagogika z ducha wolności

Maria Urbańska-Bożek ID

[recenzja: Henri Bergson, Teksty pedagogiczne]

numer: 1, rok: 2018

 

 

Henri Bergson of the Pedagogy from the Spirit of the Freedom

rewiew: Henri Bergson, Teksty pedagogiczne, translate Piotr Kostyło and Dorota Rybicka,
Biblioteka Myśli Pedagogicznej, Bydgoszcz 2017, pp. 265

Abstract
The article extensively discusses Henri Bergson’s views on upbringing and issues related to education in France in the first half of the 20th century. The pretext for writing the essay was the translation of the French philosopher’s Pedagogical Texts. The Polish translation was undertaken by Piotr Kostyło and Dorota Rybicka. Bergson worked as a philosophy teacher at state high schools for seventeen years. Four interesting lectures addressed to students have remained in his output from this period. As a professor at the College de France, he spoke publicly on pedagogical topics. Important pedagogical threads also appear in his main philosophical works. The author of the article would like to show that Bergson’s thought is still alive and inspiring, and his intuitions about education and general education are extremely accurate.

 

 Key words: Henri Bergson, pedagogy, education, memory, intuition, freedom

---

Henri Bergsona pedagogika z ducha wolności

recenzja: Henri Bergson, Teksty pedagogiczne, tłum. Piotr Kostyło i Dorota Rybicka,
Biblioteka Myśli Pedagogicznej, Bydgoszcz 2017, ss. 265

Abstrakt
Artykuł szeroko omawia poglądy Henri Bergsona na wychowanie i kwestie związane z edukacją we Francji na pierwszej połowie XX wieku. Pretekstem do napisania eseju było wydanie tłumaczenia Tekstów pedagogicznych francuskiego filozofa. Polskiego przekładu podjęli się Piotr Kostyło i Dorota Rybicka. Bergson przez siedemnaście lat pracował jako nauczyciel filozofii w liceach państwowych. Z tego okresu pozostały w jego dorobku cztery interesujące wykłady skierowane do uczniów. Jako profesor College de France wypowiadał się publicznie na tematy pedagogiczne. Również w jego głównych pracach filozoficznych pojawiają się istotne wątki pedagogiczne. Autorka artykułu pragnie wykazać, że myśl Bergsona jest nadal żywa i inspirująca, a jego intuicje na temat szkolnictwa i kształcenia ogólnego niezwykle trafne.

 

Słowa kluczowe: Henri Bergson, pedagogika, edukacja, pamięć, intuicja, wolność

---

 

Bibliogafia

Bergson Henri, Dwa źródła moralności i religii, tłum. Piotr Kostyło i Krzysztof Skorulski, przedmowa Barbara Skarga, Wydawnictwo Znak, Kraków 1993.

Bergson Henri, Energia duchowa, tłum. Piotr Kostyło i Krzysztof Skorulski, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2004.

Bergson Henri, Ewolucja twórcza, tłum. Florian Znaniecki, wstęp Leszek Kołakowski, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2004.

Bergson Henri, Materia i pamięć, tłum. Romuald J. Weksler-Waszkinel, przekład przejrzał, poprawił i posłowiem opatrzył Marek Drwięga, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.

Bergson Henri, Materia i pamięć. Esej o stosunku ciała do ducha, tłum. Władysław Filewicz, (wyd. pierwsze 1925); wyd. 2 Wydawnicwo Vis-à-vis, Kraków 2017.

Bergson Henri, O bezpośrednich danych świadomości, tłum. Karolina Bobrowska, Warszawa 1913 (wyd. pierwsze); Wydawnictwo Vis-à-vis, Kraków 2017 (wyd. drugie).

Bergson Henri, Problem osobowości. Wykłady edynburskie, tłum. Piotr Kostyło, Wydawnictwo IFiS PAN Warszawa 2004.

Bergson Henri, Teksty pedagogiczne, tłum. Piotr Kostyło, Dorota Rybicka, Bydgoszcz 2017.

Bergson Henri, Wstęp do metafizyki, tłum. Kazimierz Błeszyński, Wydawnictwo Vis-à-vis, Kraków 2016.

Bergson Henri, Wykłady o wychowaniu, tłum. Piotr Kostyło, Wydawnictwo IFiS PAN Warszawa 2004.

Borzym Stanisław, Przesłanie nauczyciela filozofii. Henri Bergson, „Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej”, t. 34, 1989, s. 287–297.

Kołakowski Leszek, Jezus ośmieszony. Esej apologetyczny i sceptyczny, Wydawnictwo Znak, Kraków 2014.

Kostyło Piotr, Wstęp. Wysiłek intelektualny i intuicja, [w:] Henri Bergson, Teksty pedagogiczne, tłum. Piotr Kostyło, Dorota Rybicka, Bydgoszcz 2017, s. 7–46.

Mossé-Bastide Rosse M., Bergson Éducateur, Press Universitaires de France, Paris, 1955.

Spencer A. Rathus, Psychologia współczesna, tłum. i red. nauk. Bogdan Wojciszke, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2006.

Vasta Ross, Marshall M. Haith, Scott A. Miller, Psychologia dziecka, red. nauk. Ann Matczak, WSiP, Warszawa 2004.

Waszkinel Romuald, Geneza pozytywnej metafizyki Bergsona, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1986.

Wojnar Irena, Bergson, seria „Myśli i Ludzie”, Warszawa 1985.

Zielińska-Kostyło Hanna, Piotr Kostyło, W poszukiwaniu utraconej intuicji w: H. Bergson, Wykłady o wychowaniu, tłum. Piotr Kostyło, Dorota Rybicka, Bydgoszcz 2017, s. 64–74.

---