Indus, Hindus, hinduista? jak mówić o mieszkańcach Indii

Marzenna Jakubczak ID

Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie, Instytut Filozofii i Socjologii

 

numer: 2, rok: 2021

https://doi.org/10.5281/zenodo.6945442

 

 

Indian, Hindu, Hinduist? How to Name the Inhabitants of India

Abstract

The paper aims at explaining terminology used in the contemporary Polish language to name the inhabitants of India. Some of the terms are ambiguous; others may be incorrect, while some are not even included in common Polish dictionaries. At first glance, when considering the question of what it is like to be a human in different epochs and cultures, such a terminological confusion seems irrelevant, or, at least, of secondary importance. The author of the text, however, argues that thanks to revisiting the nomenclature used for the inhabitants of India, we can not only learn more about people belonging to a linguistic, cultural or religious community other than our own, but we can also trace the historical conditions of the reception of Indian culture in Poland, as well as realize our own bias and cognitive determinants.

Key words: Indian culture, reception of Hinduism, dharma, Hindutva

---

Indus, Hindus, hinduista? Jak mówić o mieszkańcach Indii

Abstrakt

Celem tekstu jest objaśnienie podstawowych, stosowanych we współczesnej polszczyźnie określeń odnoszących się do mieszkańców Indii. Niektóre z terminów są niejednoznaczne, inne wręcz nieprawidłowe, a niektóre nie zostały jeszcze odnotowane w popularnych polskich słownikach. Kwestia nazewnictwa w odniesieniu do pytania, jak to jest być człowiekiem w różnych epokach i kulturach, na pierwszy rzut oka wydaje się nieistotna, a przynajmniej drugorzędna. Autorka tekstu przekonuje jednak, że dzięki analizie nomenklatury stosowanej wobec mieszkańców Indii, możemy nie tylko dowiedzieć się więcej na temat ludzi należących do innej niż nasza własna wspólnoty językowej, kulturowej czy religijnej, ale także prześledzić historyczne uwarunkowania recepcji indyjskiej kultury w Polsce oraz zdać sobie sprawę z własnych uprzedzeń i uwarunkowań poznawczych.

Słowa kluczowe: kultura indyjska, recepcja hinduizmu, dharma, hinduskość

---

Bibliogafia

Dharma: studies in its semantic, cultural and religious history, red. P. Olivelle, Motilal Banarsidass Publishers, Delhi 2009.

Flood G., Hinduizm. Wprowadzenie, przeł. M. Ruchel, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2008.

Grzenia J., Słownik nazw geograficznych z od­mianą i wyrazami pochodnymi, Wydaw­nictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.

Halbfass W., Indie i Europe. Próba porozumie­nia na gruncie filozoficznym, przeł. M. No­wakowska, R. Piotrowski, Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa 2008.

Kosior K., Wielkość odwiecznej dharmy. Wy­zwolenie w hinduizmie, „Przegląd Reli­gioznawczy” 2020, nr 4 (278), s. 47–58.

Lipner J., Hindus. Their Religious Beliefs and Practices, Routledge, London–New York 1994.

Sachse J., Czy Strabon (XV 1, 69) wspomina o staroindyjskiej ofierze radżasuji?, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Historia” 2001, nr 152, s. 422–424.

Sachse J., Megasthenes o Indiach, Wydawnic­two Uniwersytetu Wrocławskiego, Wro­cław 1981.

Sharma A., On Hindu, Hindustan, Hin­duism and Hindutva, „Numen” 2002, nr 49 (1), s. 1–36.

Singh U., A History of Ancient and Early Me­dieval India: From the Stone Age to the 12th Century, Pearson Education India, Bangalore 2008.

Upaniszady, przeł. M. Kudelska, Wydaw­nictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2014.

 

Źródła internetowe

Encyklopedia PWN, https://encyklopedia. pwn.pl [dostęp: 18 marca 2022].

Evans J., Sahgal N., Key findings about re­ligion in India, „Pew Research Center”, 29.06.2021, https://www.pewresearch.org/ fact-tank/2021/06/29/key-findings-about­-religion-in-india/ [dostęp: 18 marca 2022].

Kramer S., Key findings about the religio­us composition of India, „Pew Research Center” 21.09.2021, https://www.pewre­search.org/fact-tank/2021/09/21/key-fin­dings-about-the-religious-composition­-of-india [dostęp: 18 marca 2022].

Poradnia językowa PWN, 17.06.2008, ht­tps://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/;9328. html [dostęp: 18 marca 2022].

Poradnia językowa PWN, 1.12.2013, https:// sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Hindusi-i-In­dianie;14733.html [dostęp: 18 marca 2022].

Religion in India: Tolerance and Segrega­tion, 29.06.2021, https://www.pewforum. org/2021/06/29/religion-in-india-tole­rance-and-segregation [dostęp: 18 marca 2022].

---